ต้นสาบเสือ (Siam weed,Bitter bush)เป็นไม้ล้มลุก มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Chromolaena odorata (L.)R.M.King&H.Rob. อยู่ในวงศ์ Asteraceae สกุล Chromolaena สปีชีส์ C.odortum เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปอเมริกากลาง มีการแพร่กระจายจากตอนใต้ของรัฐฟลอริดาไปจนถึงตอนเหนือของประเทศอาเจนตินา และกระจายไปทั่วเขตร้อนของโลกในทุกทวีป
ในประเทศไทยต้นสาบเสือถือเป็นพืชสมุนไพรที่หาได้ง่ายๆ เพราะต้นสาบเสือสามารถเกิดได้ทุกสภาพดินไม่ว่าจะดินชื้นหรือดินแห้ง ต้นสาบเสือมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่น เช่น ผักคราด ผักคราดขี้หมู มุ้งกระต่าย รำเคย หญ้าดอกขาว เส้โพกวย หญ้าดงร้าง หญ้าลืมเมือง หญ้าเสือหมอบ ฝรั่งรุกที่ หญ้าครกขาว ใบเพลิน อีเทิน คราดบ้านร้าว ไช้ปู่กอ เป็นต้น
ลักษณะของต้นสาบเสือ เป็นไม้ล้มลุกแตกกิ่งก้านจำนวนมากจนเป็นทรงพุ่ม ลำต้นจะมีลักษณะกลมเป็นทรงกระบอกเล็กๆเรียวยาวเป็นข้อๆตามข้อจะแตกกิ่งออกมาได้ ลำต้นและกิ่งเมื่อยังอ่อนจะมีขนเล็กๆปกคลุมอยู่แต่เมื่อลำต้นและกิ่งแก่แล้วขนที่ปกคลุมจะหายไป
ใบจะเป็นใบเดี่ยวแทงออกมาจากข้อของลำต้นและกิ่ง จะอยู่ด้านตรงข้ามกันเป็นคู่ ก้านใบจะสั้น ใบจะมีลักษณะรีคล้ายหัวใจ ฐานใบกว้าง โค้งเข้าหาปลาย ปลายจึงมีลักษณะแหลม ขอบใบหยัก ใบมีสีเขียว เห็นเส้นใบชัดเจน ใบมีขนขนาดเล็กปกคลุมทั้งหลังใบและท้องใบ เมื่อขยี้ใบจะพบว่ามีกลิ่นฉุนมาก
ดอกจะออกดอกเป็นช่อลักษณะเป็นกระจุกอัดแน่นไปด้วยดอกย่อยจำนวนมากที่ปลายยอดปลายกิ่งมีทั้งสีขาว สีฟ้าอมม่วง โคนกลีบดอกจะเชื่อมติดกันเป็นหลอดพอปลายดอกจะแตกออกเป็น 5 กลีบ ดอกย่อยจะเริ่มบานจากดอกที่อยู่วงนอกสุดก่อน
ผลจะมีขนาดเล็กรูปร่างทรง 5 เหลี่ยม มีสีน้ำตาลไปจนถึงดำมีหนามแหลมที่บนเส้นผล ส่วนปลายผลมีขนสีขาวช่วยให้ผลและเมล็ดปลิวตามลมได้ดี
สรรพคุณของต้นสาบเสือ ส่วนของลำต้นสามารถเป็นยาแก้ปวดท้อง ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ แก้บวม ดูดหนอง ใบจะมี กรดอะนิสิกและฟลาโวนอยด์หลายชนิด พร้อมทั้งยังมีน้ำมันหอมระเหยที่ประกอบไปด้วย ยูพาทอล คูมาริน ซึ่งสารเหล่านี้จะออกฤทธิ์ที่ผนังเส้นเลือดทำให้เส้นเลือดหดตัว และยังมีฤทธิ์ไปกระตุ้นสารที่ทำให้เลือดแข็งตัวได้เร็วขึ้นทำให้สามารถห้ามเลือดบาดแผลได้ นอกจากนี้ยังสามารถช่วย รักษาแผลสด สมานแผล ถอนพิษการอักเสบ แก้พิษน้ำเหลือง แก้ตาฟาง แก้ตาแฉะ แก้ริดสีดวงทวารหนัก รักษาแผลเปื่อย ช่วยยับยั้งแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุทำให้เป็นหนอง ดอกสามารถเป็นยาชูกำลัง แก้อ่อนเพลีย แก้ร้อนใน กระหายน้ำ แก้ไข้ บำรุงหัวใจ รากถ้านำมาต้มดื่มช่วยแก้โรคกะเพาะ ถ้าใช้ผสมกับรากมะนาวและรากใบย่านางจะช่วยรักษาไข้ป่าได้
ประโยชน์อื่นๆ เนื่องจากต้นสาบเสือมีกลิ่นฉุนสามารถนำไปทำเป็นยาไล่แมลง ฆ่าแมลง ในพืชผักได้ นำไปกำจัดปลวกไล่ปลวกไม่ให้มารบกวนได้เช่นกัน นอกจากนี้ถ้านำใบสาบเสือมาตำให้ละเอียดแล้วนำมาหมักผมจะช่วยให้ผมดกดำผมไม่หงอก และยังสามารถใช้เป็นตัวชี้วัดความแห้งแล้งในอากาศได้เพราะต้นสาบเสือจะออกดอกถ้าอากาศแห้งแล้ง
การแพร่พันธุ์ ต้นสาบเสือสามารถเกิดขึ้นได้ง่ายๆจากเมล็ดที่พัดปลิวไปตามลม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น