ขยุ้มตีนหมา

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ipomoea pes-tigridis Linn.

ชื่อสามัญ : Indian marsh fleabane

ชื่อวงศ์ : CONVOLVULACEAE

ชื่อสมุนไพรอื่นๆ : เถาสายทองลอย (สิงห์บุรี) ขยุ้มตีนหมา (เชียงใหม่) เพา ละมูลู (มาเลย์-ยะลา)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ต้น : สมุนไพรขยุ้มตีนหมาเป็นพรรณไม้ล้มลุก มีอายุนาน 1 ปี ลำต้นจะเล็กเรียว ชอบเลื้อยไปตามพื้นดินหรือเลื้อยพาดพัน จะมีคามยาวประมาณ 0.5-3 ม. จะปกคลุมไปด้วยขนแข็ง

ใบ : ใบขยุ้มตีนหมาจะมีความกว้างประมาณ 2.5-10 ซม. และยาวประมาณ 3-7.5 ซม. ใหจัดเป็นแฉกมี7-9 แฉก มักจะจักลึกไปถึงโคนใบ ก้านใบจะเล็กและเรียวยาวประมาณ 1.5-10 ซม.

ดอก : ขยุ้มตีนหมาจะออกดอกเป็นช่อตามง่ามใบมีประมาณ 2-3 ดอก ก้านช่อดอกจะมีขนยาวประมาณ2-18 ซม. ส่วนใบประดับนั้นจะเป็นรูปหอกแกมขอบขนานและยวมประมาณ 1.5-3 ซม.กลีบรองกลีบดอกยาวประมาณ 8-12 มม. จะมีขนยาวและกลีบดอกจะมีสีขาวจะเชื่อมติดกันเป็นรูปปากแตรจะมีความยาวประมาณ 3.5-5 ซม.

เกสร : เกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียนั้น จะมีลัษณะเกลี้ยง

เมล็ด (ผล) : ถ้าผลแห้งจะมีสีน้ำตาล เป็นรูปไข่ยาวประมาณ 8-9 มม. มีผิวเกลี้ยง ส่วนเมล็ดจะมีความยาว 4 มม. และมีขนสีเทากระจาย

ถิ่นที่อยู่ : ขยุ้มตีนหมาเป็นพรรณไม้ที่พบขึ้นอยู่ตามบริเวณรกร้างว่างเปล่า นาข้าวและตามดินทรายใกล้ทะเล ตั้งแต่ระดับ 0-1,000 ม.

ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้น ราก เมล็ด

สรรพคุณของสมุนไพร

ทั้งต้น ใช้ขยุ้มตีนหมาทั้งต้นทำเป็นยาระงับพิษสุนัขบ้า หรือตำให้ละเอียดผสมกับเนยใช้ปิดหัวฝีไม่ให้แพร่กระจาย

ราก รากของขยุ้มตีนหมาใช้เป็นยารักษาโรคไอเป็นโลหิต

เมล็ด เมล็ดของขยุ้มตีนหมาใช้รักษาโรคท้องมาน

จากเว็บ www.samunprix.com