ลีลาวดี

ชื่ออื่น ๆ : จำปาลาว (พายัพ), จงป่า (กะเหรี่ยง-กาญจน), จำปาขาว (อีสาน), จำไป (เขมร), จำปาขอม (ใต้), ไม้จีน (ยะลา), มอยอ (มลายู-นรา)

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Plumeria acutifolia Poir.

วงศ์ : APOCYNACEAE

ลักษณะทั่วไป

ต้น : เป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดเล็ก แต่แตกกิ่งก้านสาขามากมาย กิ่งก้านจะเปราะแต่อุ้มน้ำ
เปลือกเรียบเกลี้ยงสีเขียมอมเทา ถ้าหักกิ่งจะพบยางสีขาว ๆ อยู่ภายในต้น

ใบ : เป็นไม้ใบเดี่ยว ออกเรียบสลับกันไปตามข้อต้น แต่มักจะติดอยู่ตามปลายกิ่ง ลักษณะของใบเป็นรูปหอก ปลายใบแหลม โคนใบสอบแคบ มีเนื้อใบหนาสีเขียวเข้ม ขนาดของใบจะกว้างประมาณ 2-3.5 นิ้วยาว 6-15 นิ้วก้านใบยาว 1-2 นิ้ว

ดอก : ออกเป็นช่ออยู่ตรงส่วนยอดของต้น ช่อดอกจะใหญ่ เวลาที่ออกดอกจะทิ้งใบเกือบหมดต้น ลักษณะของดอกนั้นโคนดอกจะซ้อน ๆ ติดกันเป็นหลอดเล็ก ๆ มีกลีบอยู่ 5 กลีบ ซ้อนกันเป็นวง ดอกมีสีขาว ตรงกลางดอกมีสีเหลืองและสีชมพูเรื่อ ๆ อยู่รอบ ๆ กลางดอก เกสรมี 5 อัน


ผล : เป็นฝักยาว แคบ พอแก่จัด ๆ จะแตกออกเป็น 2 ซีก เมล็ดมีปีก

การขยายพันธุ์ : เป็นพรรณไม้กลางแจ้ง เจริญเติบโตได้ดีในดินทีร่วนซุยและมีความชุ่มชื้นด้วย ขยายพันธ์ด้วยเมล็ด ตอน

ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้น เปลือกต้น ดอก เนื้อไม้ ยางจากต้น และเปลือกราก

สรรพคุณ : ทั้งต้น ใช้ปรุงเป็นยารักษาโรคลำไส้พิการของม้า

ใบ เอาใบแห้งมาชงน้ำร้อนใช้รักษาโรคหืด หรือนำใบสดมาลนไฟให้ร้อนพอกแก้ปวดบวม

เปลือกราก ใช้เป็นยารักษาโรคหนองใน เป็นยาถ่าย แก้โรคไขข้ออักเสบ ขับลม

เปลือก ต้น นำมาต้มเป็นยาถ่าย ขับระดู แก้ไข้ แก้โรคโกโนเลีย หรือใช้ผสมกับน้ำมันมะพร้าว ข้างและน้ำมันเนย ซึ่งจะเป็นยาแก้ท้องเดิน ยาถ่าย ขับปัสสาวะ

ดอก ใช้ทำธูป แต่ถ้าใช้ผสมกับพลูเป็นยาแก้ไข้ แก้ไข้มาเลเรีย

เนื้อไม้ เป็นยาแก้ไอ ในประเทศเขมรใช้เป็นยาถ่าย ขับพยาธิ

ยางจากต้น เป็นยาถ่าย รักษาโรคไขข้ออักเสบ ทำให้เกิดผื่นแดง ถ้าใช้ผสมกับไม้จันทน์และการบูร เป็นยาแก้คัน แก้ปวดฟัน

ถิ่นที่อยู่ : ถิ่นเดมอยู่ในอเมริกาเขตร้อน และนิยมปลูกกันมากทางแถบประเทศในเขตร้อน ในไทยเรานิยมปลูกกันตามวัดวาอารามทั่ว ๆ ไป

สารเคมีที่พบ : น้ำมันหอมระเหยมีสาร plumeric acid และในเปลือกมีโกลโคไซด์ซึ่งมีรสขมชื่อว่า plumerid ใช้เป็นยาระบาย



จากเว็บ http://health.spiceday.com/


กลับสู่ : หน้าหลัก พืชผัก พืชสมุนไพร