หมอน้อย

ชื่ออื่น ๆ : หญ้าละออง, หญ้าดอกขาว (กรุงเทพฯ), หญ้าสามวัน (เชียงใหม่), ก้านธูป (จันทบุรี), ถั่วแฮะดิน, ฝรั่งโคก (เลย), เสือสามขา (ตราด) , ซางหางฉ่าว (จีนกลาง)
เซียหั่งเช่า (แต้จิ๋ว)

ชื่อสามัญ : Purple Fleabane

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Vernonia cinerea (L) Less. (Conyza cinerea L.)

วงศ์ : COMPOSITAE

ลักษณะทั่วไป : ต้น : เป็นพรรณไม้ล้มลุก ลักษณะของลำต้นตั้งตรง มีกิ่งก้านน้อยทั่วกิ่งและก้านมีขนขึ้นปกคลุม
ลำต้นมีความสูงประมาณ 8-32 นิ้ว

ใบ : ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกัน มีขนาดกว้างประมาณ 1-3 ซม. ยาวประมาณ 2-6 ซม.

ดอก : ดอกออกเป็นช่อ หรือเป็นกระจุก ดอกย่อยมีประมาณ 20ดอก ดอกเป็นสีม่วงแดง ลักษณะของดอกคล้ายกับดอกดาวเรือง

ผล : เมื่อดอกร่วงโรยแล้ว ก็จะติดผล มีขนที่ข้อเป็นสีขาว ข้างในผลมีเมล็ดเดี่ยว เปลือกของมันแข็ง และแห้งไม่แตก มีขนาดยาวประมาณ 2 มม.

การขยายพันธุ์ : เป็นพรรณไม้กลางแจ้ง ต้องการน้ำ และความชื้นในปริมาณปานกลาง ขยายพันธุ์ด้วยการใช้เมล็ด

ส่วนที่ใช้ : ลำต้น ใบ ดอก เมล็ด ราก

สรรพคุณ : ลำต้น ใช้ลำต้นแห้ง ประมาณ 10-15 กรัม นำมาต้มเอาน้ำกินเป็นยาแก้ไข้ ปวดท้อง ท้องเฟ้อ ท้องขึ้น แผลบวมอักเสบ ความดันโลหิตสูง หรือใช้ตำให้ละเอียดเอามาพอกแก้นมคัด ดูดหนองแก้บวม หรือคั้นเอาน้ำจากลำต้นกินแก้บิด ท้องเสีย และแก้ริดสีดวงทวาร เป็นต้น

ใบ ใช้ใบสด นำมาตำให้ละเอียด ใช้พอกแผลช่วยสมาน หรือคั้นแล้วกรองเอาน้ำ หยอดตาแก้ตาฟาง ตาแดง

เมล็ด ใช้เมล็ดแห้ง ประมาณ 2-4 กรัม นำมาป่นให้ละเอียด ใช้ชงกับน้ำร้อนกิน เป็นยาขับพยาธิเส้นด้าย
ปัสสาวะขัด ท้องอืด แก้ไอ บำรุงธาตุ โรคผิวหนังเรื้อรัง โรคผิวหนังด่างขาว และเป็นยาแก้พิษ เป็นต้น

ราก ใช้รากสด 30-60 กรัม (แห้ง 15-30 กรัม) นำมาต้มเอาน้ำกินเป็นยาขับพยาธิ ขับปัสสาวะ แก้ไอเรื้อรัง ช่วยเร่งคลอด และขับรกหลังคลอด เป็นต้น

ตำรับ ยา : 1. เป็นความดันโลหิตสูง ให้ใช้ลำต้นแห้ง สะพ้านก๊น ต้นแห้ง ส้มดินต้นแห้ง ในปริมาณเท่ากันอย่างละ 15 กรัม นำมารวมกัน แล้วต้มเอาน้ำกิน

2. เป็นไข้หวัด ไอ ให้ใช้คนทีเขมาแห้ง ใบไทรย้อยใบทู่แห้ง และรากบ่อฮ๋วมแห้ง

ในปริมาณอย่างละ 15 กรัม นำมารวมกันต้มเอาน้ำกิน

3. เด็กกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ให้ใช้ลำต้นแห้งประมาณ 15-30 กรัม นำมาชงกินกับน้ำร้อนกินแบบน้ำชา

ข้อมูลทางเภสัชวิทยา : ใบ มีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อโรคได้เล็กน้อย แต่ไม่มีฤทธิ์ในการฆ่าพยาธิ แต่เมล็ดและราก

มีฤทธิ์ในการฆ่าพยาธิได้



กลับสู่ : หน้าหลัก พืชผัก พืชสมุนไพร