ชื่ออื่น ๆ : ยาเย็น (เชียงใหม่), จั่วผู่ท้อ, จั่วม่วย (แต้จิ๋ว-จีน)ชื่อสามัญ : Snake Strawbery
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Duchesnea indica Focke.
วงศ์ : ROSACEAE
ลักษณะทั่วไป :
ต้น : เป็นพรรณไม้เลื้อยคลุมดิน ลำต้นจะแตกกิ่งก้านสาขาเลื้อยทอดไปตามพื้นดิน อาจจะมีขนสั้น หรือยาวปกคลุมต้น
ใบ : เป็นไม้ใบประกอบ มีก้านใบยาว ก้านใบก้านหนึ่งมีใบย่อยอยู่ 3-5 ใบ แต่ก้านใบย่อยไม่มีจะแตกออกในจุดเดียวกัน ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปมนรี ขอบจักเป็นฟันเลื่อย ปลายใบมน โคนใบเรียวเล็กจนถึงก้านใบ พื้นใบเป็นสีเขียวด้านล่างมีขนสั้น ๆ ปกคลุมอยู่ ด้านบนมักไม่ค่อยมีเท่าใดนักขนาดของใบกว้างประมาณ 0.5-1 นิ้วยาว 0.5-1.5 นิ้ว
ดอก : ออกเป็นช่ออยู่ตามง่ามใบ ส่วนมากก้านช่อดอกจะยาวกว่าก้านใบ ดอกสีเหลืองมี 3-5 กลีบ บานเต็มที่ประมาณ 12-15 มม. กลีบเลี้ยงเป็นกลีบแหลมพุ่งออกมา 3-5 กลีบและมีขนปกคลุมบาง ๆ
ผล : ติดรวมกันเป็นกลุ่มรูปทรงกลมยาว ส่วนลักษณะของผลนั้นจะเป็นลูกเล็ก ๆ สีแดงสด มีอยู่จำนวนมาก และห่อหุ้มด้วยกลีบเลี้ยงสีเขียว
การ ขยายพันธุ์ : เป็นไม้กลางแจ้ง เจริญเติบโตได้ดีและเร็วในดินที่ร่วนซุยและมีความชื้นปานกลาง ชอบอากาศเย็น ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด
ส่วนที่ใช้ : ใบและก้าน
สรรพคุณ : ใบและก้าน จะมีพิษเล็กน้อย แก้บิด อาเจียนเป็นเลือด แก้เจ็บคอ แก้ไอ ไข้สูง ตับอักเสบ ฝีเนื้อร้าย แผลถูกความร้อน เยื่อตาอักเสบ แผลมีหนองเรื้อรัง แมลงและสัตว์ที่มีพิษกัดต่อย
ข้อห้ามใช้ : ผู้ที่มีร่างกายอ่อนเพลียและสตรีที่มีครรภ์ ห้ามรับประทาน
ตำรับยา : 1. คอเจ็บ ไอ ใช้ใบและก้านสด 30-60 กรัม ต้มกับน้ำกินหรืออมกลั้วคอ
2. ปากเป็นแผลเพราะร้อนใน ใช้ใบและก้านสดคั้นเอาน้ำได้ 1 แก้ว ต้มให้เหลือเพียงครึ่งแก้วกิน
3. ไข้หวัด ใช้ใบและก้านสด 15-25 กรัม ต้มน้ำกินวันละ 2 ครั้ง
4. ไอและอาเจียนออกมาเป็นเลือด หรือกระอักเลือด นำใบและก้านสดประมาณ 60-90 กรัม ตำแล้วคั้นเอาน้ำ 1 แก้วผสมกับน้ำตาลกรวดเล็กน้อยต้มกิน
5. ถ่ายเป็นมูกเลือด บิดใช้ใบและก้านสด 30 กรัมต้มน้ำกิน
6. แมลงมีพิษกัดต่อย และงูกัด ใช้ต้นสดตำพอก
7. แผลถูกความร้อนเล็กน้อยซึ่งยังไม่มีหนอง ใช้ใบและก้านสดผสมพิมเสนเล็กน้อย ตำพอก
8. แผลพองมีหนอง ใช้ใบและก้านสดตุ๋นกับเนื้อวัวกิน และตำพอกด้วย
9. เด็กอายุ 10 ปีขึ้นไปถ้าเป็นโรคคอตีบ ให้ใช้ใบและก้านสด 250 กรัม ตำผสมกับน้ำเย็นแล้วคั้นเอาแต่น้ำผสมกับน้ำตาล ค่อย ๆ กินให้หมดภายใน 1 วัน
10. เป็นฝีเนื้อร้าย มะเร็งที่ปากมดลูก ที่ปอด ที่กระเพาะอาหาร ใช้ใบและก้านสด ผสมกับปาล์มจีนและปั้วกีน้อยอย่างละ 30 กรัมต้มน้ำกินสารเคมีที่พบ : ในเมล็ดจะมีน้ำมัน ซึ่งประกอบด้วยกรดไขมันหลักคือnonsaponification fat ซึ่งประกอบด้วยสารพวก hydrocarbon, sterol และ alcohol ซึ่งมี B-sitosterol เป็นหลักจะมีปริมาณ 89.5% ของปริมาณ sterols ทั้งหมด และนอกจากนี้ยังมี linoleic acid 53.1%
กลับสู่ : หน้าหลัก พืชผัก พืชสมุนไพร
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น