ชื่อวิทยาศาสตร์ : Vitex negundo Linn.
วงศ์ : VERBENACEAE
ลักษณะทั่วไป
ต้น : เป็นพรรณไม้พุ่มมีความสูงประมาณ 6 เมตร
กิ่ง : กิ่งนั้นจะมีกลิ่นหอม ส่วนกิ่งอ่อนจะเป็นเหลี่ยม มีสีเทาและจะมีขนอ่อนปกคลุมด้วย
ใบ :ใบจะมีกลิ่นหอมเหมือนกิ่ง แต่ใบจะออกตรงกันข้าม ใบนั้นจะเป็นใบรวมมีลักษณะคล้ายรูปมือ และจะประกอบด้วยใบย่อยประมาณ 5 หรือ 3 ใบตรงปลายใบของมันจะยาวแหลมยาว ขอบใบ นั้นจะเรียบหรือมีรอยหยักเล็กน้อยหลังใบจะมีสีเขียวเข้ม และตรงท้องใบจะมีสีขาว
ปกคลุมด้วย ขนอ่อน
ดอก : ดอกจะมีขนาดเล็กมีอยู่เป็นจำนวนมาก จะออกดอกเป็นช่ออยู่ตรงปลายยอด
ผล : มีลักษณะกลม แห้งเปลือกแข็ง มีสีน้ำตาล รูปกลมรี มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2.5 มม.
การขยายพันธุ์ : โดยการปักชำ
ส่วนที่ใช้ : เปลือก ใบ ผล ช่อดอก และราก ใช้ทำเป็นยา
สรรพคุณ : เปลือก ใบผล ช่อดอก และรากใช้ทำเป็นยา
ใบ ใช้ผสมในน้ำอาบ เพื่อให้มีกลิ่นหอม หรือจะใช้ทาหน้าผาก รักษาอาการปวดศีรษะรักษาไข้หวัด เจ็บคอ ไอ โรคปวดตามข้อ หูอื้อ รักษาบิดไม่มีตัวลำไส้อักเสบรักษาไข้มาลาเรีย ดีซ่าน บวมฟกช้ำ กลาก เกลื้อน ฝี เชื้อรา ที่ เท้าบาดแผลจากของมีคม สุนัข หรือตะขาบกัด ไล่แมลง
ผล ใช้เป็นยาขับเสมหะรักษาไข้หวัด หอบหืด ได เหน็บชา รักษาไข้มาลาเรีย ไข้รากสาดน้อย (typhoidfever) ปวดท้องโรคกระเพาะ กระเพาะอาหารเป็นแผลกระเพาาะอาหารอักเสบเรื้อรัง ฝีคัณฑสูตร
ช่อดอก ใช้เป็นยาลดไข้ ฝาดสมาน รักษาอาการท้องเสีย
ราก ใช้เป็นยารักษาไข้หวัด ขับเสมหะ ไอ หอบหืด ขับปัสสาวะ รักษาโรคไข้มาเลเรียโรคปวดตาม ข้อ โรคกระเพาะอาหาร ขับพยาธิเส้นด้าย (พยาธิเข็มหมุด)
อื่น ๆ : เป็นพรรไม้พื้นเมืองของอเมริกาและได้แพร่พันธุ์ มายังเอเซียตอนใด้ ถึงญี่ปุ่นและต่อมายังเอเซีย
ถิ่นที่อยู่ : พรรณไม้นี้มีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปอเมริกา
ตำรับยา
1.โรคใข้มาลาเรีย ให้ใช้ใบสดประมาณ 180 กรัม ใส่น้ำให้ท่วมแล้วนำไปต้มใช้ไฟอ่อน ๆ เคี่ยวให้ ข้น จนเหลือราว ๆ ถ้วยครึ่งแล้วแบ่งรับประทานครึ่งหนึ่งก่อนมีอาการหลังจากกินแล้วประมาณ 2 ชั่วโมงให้กินส่วนที่เหลือหรือจะใช้รากสดประมาณ 30 กรับต้มกับน้ำกินก่อนมีอาการราว ๆ 3 ชั่วโมง
2. โรคไข้รากสาดน้อยและไอ ให้นำผลประมาณ 3-10 กรับ นำมาคั่วอย่าให้ไหม้เพราะจะทำให้ยาไม่มีฤทธิ์ แล้วต้มน้ำกิน
3. ไข้หวัด ลำไส้อักเสบ บิดไม่มีตัว ให้ใช้ใบสดประมาณ 30-40 ใบ หรือประมาณ 10 กรัม นำไปต้มกับน้ำกินวันละ 3 เวลา
4. ปวดท้องโรคกระเพาะ ให้ใช้ผลที่แห้งแล้วประมาณ 3-10 กรัม นำมาบดให้เป็นผง แล้วปั้นเป็นเม็ดใช้กิน
5.กระเพาะอาหารเป็นแผล กระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรังให้ใช้ผลที่แห้งแล้วประมาณ30 กรัม นำมาต้มน้ำหรือบดเป็นผงกิน หรือจะใช้รากสดประมาณ 30 กรัมให้น้ำตาลแดง ปริมาณพอควรต้มน้ำกิน
6. ฝีคัณฑสูตร ให้ใช้ผลที่แห้งแล้วประมาณ 15 กรัม แล้วนำมาคั่วบดเป็นผง หรืออาจจะใช้เหล้าเล็กน้อยนำมาผสมกิน ตอนท้องว่าง
7. หอบหืด ให้ใช้ผลแห้งประมาณ 501 ลุกหรือจะใช้ประมาณ 6-15 กรัม นำมาบดเป็นผง แล้วใส่น้ำตาลทรายจำนวนพอควร แล้วชงน้ำกินวันละ 2 เวลา
8. แผลผุพองจากไฟไหม้ ให้กำกิ่งที่แห้งแล้ว มาคั่วอย่าให้ไหม้ แล้วบดเป็นผงนำมาผสมกับน้ำมัน ใช้ทาบริเวรที่เป็นแผล
9. เชื้อราที่เท้า ให้ใช้ใบสดตำให้ละเอียด แล้วนำมาพอกบริเวณที่เป็นเชื้อรา
10. โรคปวดตามข้อ ให้ใช้กิ่งสดประมาณ 15 กรัม นำมาต้มน้ำ แล้วแบ่งกิน 2 เวลา เช้า - เย็น
11. ไล่แมลง ให้ใช้ใบแห้งปูรองเมล็ดพืชกันแมลงรบกวน
12.ขับพยาธิเส้นด้าย ให้ใช้รากสดประมาณ 30 กรัม นำมาหั่นเป็นชิ้นบาง ๆแล้วนำมาคั่วกับเหล้าให้หวานจนเป็นสีเหลือง แล้วใส่น้ำประมาณ 2 ถ้วยต้มให้เหลือเพียง 1 ถ้วย ใช้กินก่อนอาการค่ำ
13. บาดแผลจากของมีคม สุนัขหรือตะขาบกัด ให้ใช้ใบสด ตำให้ละเอียด แล้วนำมาพอกบริเวณที่เป็น
ข้อมูลทางคลีนิค
1. ใช้รักษาหลอดลมอักเสบเรื้อรัง นอกจากนี้แล้วยังมีฤทธิ์สามารถขับเสมหะ รักษาอาการไอ และ หอบอีกด้วย
2. ใช้รักษาโรคบิดไม่มีตัว
3. ใช้รักษาโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง นอกจากนี้แล้วยังใช้ชงดื่มแทนชาเพื่อป้องกันลำไส้อักเสบได้
ข้อมูลทางเภสัชวิทยา: ทำให้หลอดลมของหนุขาวขยายตัว นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ขับเสมหะและยังยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียได้ด้วยเมื่อฉีดน้ำต้มเมล็ดและรากเข้าไปในปอดของหนูขาวสารละลายที่ได้จาการต้มรากจะ มีฤทธิ์ระงับไอในหนูถีบจักรสารที่สกัดได้จากใบ จะมีฤทธิ์ด้านเชลล์ในเนื้องอกชนิดเออร์ลิช แอลไชติส (Ehrlich ascites tumour cells )
จากเว็บ http://health.spiceday.com/viewthread.php?tid=53044
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น