พลับพลา

ชื่อทางวิทยาศาสตร์ Microcos tomentosa Smith.

ชื่อวงศ์ TILIACEAE

ชื่ออื่น
กะปกกะปู สากกะเบือดง สากกะเบือละว้า หมากหอม ลาย พลา คอม กอม (ภาคเหนือ), คอมส้ม ก้อมส้ม (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), พลองส้ม คอมเกลี้ยง (ภาคตะวันออก), มลาย (ภาคตะวันออกเฉียงใต้) พลับพลา ขี้เถ้า (ภาคกลาง), จือมือแก (มลายู-ภาคใต้), น้ำลายควาย พลาขาว พลาลาย (ภาคใต้)

ลักษณะทั่วไป

ไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ลักษณะใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปไข่กลับ มีขนสากทั่วไป ปลายหยักคอดเป็นติ่งสั้นหรือเว้าแหว่งเป็นริ้ว กว้าง 4-8 ซม. ยาว 8-17 ซม. ขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย เส้นแขนงใบข้างละ 4-8 เส้น เส้นใบย่อยเป็นแบบเส้นขั้นบันได เห็นได้ชัดทางด้านล่าง ก้านใบยาว 0.5-1 ซม. ช่อดอกออกตามง่ามใบและปลายกิ่ง ยาว 3-15 ซม. ดอกอ่อนกลมหรือป้อม กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีอย่างละ 5 กลีบ ด้านนอกของกลีบเลี้ยงมีขน ด้านในเกลี้ยง ส่วนกลีบดอกเกลี้ยงทั้ง 2 ด้าน ขนาดกลีบดอกจะสั้นกว่ากลีบเลี้ยงประมาณเท่าตัวและร่วงง่าย เมื่อดอกบานเต็มที่กลีบจะแยกเป็นอิสระ เกสรเพศผู้มีจำนวนมากและล้อมรอบรังไข่ ผิวรังไข่ มีขนสากคลุมแน่น ผิวของผลมีขนทั่วไป ผลกลมหรือรูปไข่กลับ กว้างประมาณ 1 ซม. ยาวประมาณ 1.5 ซม. เมื่อแก่สีเหลือง ออกดอกและติดผลตั้งแต่เดือนพฤษภาคม-กันยายน ผลแก่กินได้ เส้นใยจากเปลือกใช้ทำเชือกหยาบๆ
ส่วนที่ใช้ประโยชน์ : ผลพลา สุกกินได้ เนื้อไม้, แก่น ต้มน้ำดื่ม แก้หืด

หมายเหตุ : ไม้พลาเป็นเชื้อเพลิงที่ติดไฟได้แม้เป็นไม้สด ปักษ์ใต้ในสมัยก่อนจึงใช้ไม้พลาเป็น
เชื้อเพลิงในการเผาศพ และในการอยู่ไฟของหญิงคลอดบุตรใหม่ นอกจากนั้น ผลแก่ของพลา
เด็กในชนบทปักษ์ใต้ยังใช้เป็นลูกกระสุนของ "ฉับโผง" ( ปืนเด็กเล่นซึ่งทำจากกระบอกไม้ไผ่ป่า )

กลับสู่หน้าหลัก พืชผัก พืชสมุนไพร