หญ้าแพงโกล่า

หญ้าแพงโกล่า Digitaria eriantha

ลักษณะของหญ้า เป็นหญ้าที่มีลำต้นเล็ก ไม่มีขน มีอายุหลายปี ต้นกึ่งตั้งกึ่งเลื้อย ความยาว 40-64 เชนติเมตร มีปล้องประมาณ 7-13 ปล้อง ใบมีลักษณะเรียวเล็กยาวประมาณ 12-19 เชนติเมตร ใบกว้าง 4 มิลิเมตร ใบดกอ่อนนุ่ม เมื่ออายุมากลำต้นจะทอดไปตามผิวดิน มีรากและแตกหนอตามข้อ เป็นหญ้าอายุที่มีหลายปี ลำต้นเล็ก ไม่มีขน ใบเล็กเรียวยาว ใบดกอ่อนนุ่ม

การปลูก ใช้ท่อนพันธุ์อายุไม่น้อยกว่า 60 วัน อัตรา 250-300 กิโลกรัมต่อไร่

พื้นที่ลุ่ม ทำเทือกแบบนาหว่านน้ำตม ปรับระดับน้ำให้สูง 10-15 เซนติเมตร หว่านท่อนพันธุ์ให้ทั่วแปลง แล้วนาบกดท่อนพันธุ์ให้จมน้ำ แช่ทิ้งไว้ประมาณ 1 สัปดาห์ แล้วระบายน้ำออก
พื้นที่ดอน หลังจากไถพรวนแล้ว ชักร่องห่างกัน 30 เซนติเมตร ลึกประมาณ 10 เซนติเมตร วางท่อนพันธุ์ 3-5 ท่อน เรียงต่อกันเป็นแถว ใช้ดินกลบเล็กน้อยและเหยียบให้แน่น

ปลูกได้ทั้งสภาพดินทรายถึงทนแล้ง ทนน้ำท่วมขัง แต่ไม่ชอบ ถ้าควบคุมน้ำได้จะให้ผลผลิตทั้งปี เจริญเติบโตดีในดินที่มีความอุดมสมบูรณ์สูง เหมาะสำหรับปลูกในเขตชลประทาน

การใส่ปุ๋ย ก่อนปลูกควรใส่ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 50-100 กิโลกรัมต่อไร่ เป็นปุ๋ยรองพื้น และควรใส่ปุ๋ยคอกร่วมด้วย ในแต่ละรอบของการตัดควรใส่ปุ๋ยยูเรีย (46-0-0) 2 ครั้ง ๆ ละ 10 กิโลกรัมต่อไร่ ครั้งแรกหลังตัด 1 วัน และครั้งที่ 2 หลังตัด 10-15 วัน
การกำจัดวัชพืช ใช้วิธีการตัดปรับทุกๆ 45-60 วัน 2-3 ครั้ง หรือใช้สารกำจัดวัชพืช 2, 4-D

ผลผลิตและคุณค่าทางโภชนาการ ผลผลิตน้ำหนักแห้ง 5.0-7.0 ตันต่อไร่ต่อปี โปรตีน 7-11 เปอร์เซ็นต์ ปลูกครั้งหนึ่งจะเก็บเกี่ยวผลผลิตประมาณ 5 ปี

การใช้ประโยชน์ การตัดหญ้าแพงโกล่าไปใช้เลี้ยงสัตว์ ควรตัดหญ้าครั้งแรก 60 วันหลังปลูก และตัดครั้งต่อไปทุก ๆ 40 วัน โดยตัดสูงจากพื้นดิน 5-10 เซนติเมตร การปล่อยสัตว์เข้าแทะเล็มครั้งแรกควรปล่อยเมื่อหญ้าอายุ 90 วัน หญ้าแพงโกล่าเหมาะสำหรับใช้เลี้ยงโค กระบือ ในรูปหญ้าสด หญ้าแห้ง (มีความเหมาะสมต่อการทำหญ้าแห้ง) หรือหญ้าหมัก
Digitaria eriantha

การปลูกหญ้าแพงโกล่าพื้นที่ดอน

•การเตรียดิน
ทำการไถพรวนดิน 2-3 ครั้ง โดยครั้งแรกทำการไถกลับหน้าดินและกำจัดวัชพืชที่ปกคลุมดินอยู่ ส่วนการไถครั้งที่ 2 และ 3 เพื่อทำการทำลายวัชพืชที่ขึ้นมาใหม่และเพื่อย่อยดินให้ละเอียดและปรับหน้าดินให้เรียบ จากนั้นทำการชักร่องห่างกันประมาณ 30 เซนติเมตร ลึกประมาณ 10 เซนติเมตร

•การเตรียมท่อนพันธุ์
ท่อนพันธุ์ของหญ้าแพงโกล่าที่จะใช้ปลูกต้องไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป มีอายุประมาณ 60 วัน ความยาวของต้นประมาณ 60 เซนติเมตร ขอควรระวังคือ ท่อนพันธุ์ที่ตัดมาแล้วควรนำไปปลูกทันทีไม่ควรทิ้งท่อนไว้นาน เพราะจะทำให้การเจริญเติบโตของท่อนพันธุ์หลังทำการปลูกลดลง แต่หากเกษตรกรจำเป็นต้องเก็บท่อนพันธุ์ไว้ ควรเก็บท่อนพันธุ์ไว้ในที่ร่มและควรทำการรดน้ำให้ชุ่มชื้นตลอดเวลา

•การปลูก
วางท่อนพันธุ์หญ้าแพงโกล่าประมาณ 3-5 ท่อน เรียงกันเป็นแถวตามแนวร่องที่ขุดไว้ ใช้ท่อนพันธุ์หญ้าแพงโกล่าประมาณ 100-150 กิโลกรัม จากนั้นนำดินกลบท่อนพันธุ์หญ้าแพงโกล่าบาง ๆ เป็นระยะโดยให้เหลือเฉพาะส่วนยอด

•การให้น้ำ
ควรให้น้ำหญ้าแพงโกล่าอย่างสม่ำเสมอในช่วงฤดูแล้ง หรือเกษตรกรจะใช้วิธีรดน้ำแบบปริงเกอร์ประมาณ 7 วัน ๆ ละประมาณ 4-6 ชั่วโมง

•การให้ปุ๋ย
เกษตรกรควรให้ปุ๋ยหญ้าแพงโกล่าสูตร 15-15-15 อัตราส่วน 50-100 กิโลกรัมต่อไร่ เกษตรกรควรใส่ปุ๋ยรองพื้นก่อนทำการปลูกหญ้าและให้ใส่ปุ๋ยไนโตรเจนหรือปุ๋ยยูเรีย สูตร 46-0-0 อัตราส่วน 10-20 กิโลกรัมต่อไร่หลังจากตัดหญ้าแพงโกล่าทุกครั้ง และในปีต่อ ๆ ไปเกษตรกรควรใส่ปุ๋ยผสมสูตร 15-15-15 รองพื้นในช่วงต้นฤดูฝนทุก ๆ ปี

•การกำจัดวัชพืช
เกษตรกรควรใช้จอบถากวัชพืชหลังจากทำการปลูกหญ้าแพงโกล่าได้ประมาณ 2-3 สัปดาห์ และหลังจากที่หญ้าแพงโกล่าเจริญเติบโตเต็มที่แล้วเกษตรกรควรกำจัดวัชพืชประมาณ 2-3 ครั้ง ทั้งนี้ให้เกษตรกรดูการเจริญเติบโตของวัชพืชว่ามากน้อยเพียงใด

การปลูกหญ้าแพงโกล่าพื้นที่ลุ่ม
หญ้าแพงโกล่า Digitaria decumbens มีการเจริญเติบโตแบบกึ่งตั้งกึ่งเลื้อย ลำต้นนอนไปตามพื้นดิน มีรากและหน่ออ่อนงอกมาตามข้อ หญ้าแพงโกล่ามีใบยาวเรียวเล็ก มีขนเล็กน้อย หญ้าแพงโกล่าสามารถขึ้นได้ทั้งดินทรายและดินเหนียวทนต่ออากาศแล้งได้ดี

•การเตรียมดินสำหรับพื้นที่ลุ่ม
ไถกลับหน้าดินและทำการกำจัดวัชพืช และไถพรวนครั้งที่ 2 หลังจากที่วัชพืชเน่าและตายแล้ว เพื่อย่อยดินให้ละเอียด จากนั้นแบ่งแปลงปลูกหญ้าแพงโกล่าออกเป็นขนาดย่อย คาดปรับสภาพพื้นดินให้เรียบ จากนั้นปล่อยน้ำเข้าแปลงทิ้งไว้ 2-3 วัน จึงทำการตีเทือกด้วยจอบหมุนหรือคราด

•การเตรียมท่อนพันธุ์
ท่อนพันธุ์ของหญ้าแพงโกล่าที่จะใช้ปลูกต้องไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป มีอายุประมาณ 60 วัน ความยาวของต้นประมาณ 60 เซนติเมตร ขอควรระวังคือ ท่อนพันธุ์ที่ตัดมาแล้วควรนำไปปลูกทันทีไม่ควรทิ้งท่อนไว้นาน เพราะจะทำให้การเจริญเติบโตของท่อนพันธุ์หลังทำการปลูกลดลง แต่หากเกษตรกรจำเป็นต้องเก็บท่อนพันธุ์ไว้ ควรเก็บท่อนพันธุ์ไว้ในที่ร่มและควรทำการรดน้ำให้ชุ่มชื้นตลอดเวลา

•การปลูก
การปลูกหญ้าแพงโกล่าในพื้นที่ลุ่มสามารถทำได้ทั้งการปักดำหรือหว่านท่อนพันธุ์หญ้าแพงโกล่าก็ได้ โดยจะใช้ท่อนพันธุ์หญ้าแพงโกล่าประมาณ 300 กิโลกรัมต่อไร่ จากนั้นใช้ลูกกลิ้งคราดหรือขลุบทับให้ท่อนพันธุ์บางส่วนจมดิน

•การให้น้ำ
หากหญ้าแพงโกล่าปลูกในพื้นที่ชลประทาน ควรปล่อยน้ำให้ท่วมแปลงทันทีหลังจากปลูกหญ้า และต่อจากนั้นควรให้น้ำในช่วงฝนแล้งทุก ๆ 15 วัน

•การใส่ปุ๋ย
ควรใช้ปุ๋ยผสมสำหรับนาข้าว สูตร 16-20-0 หรือ 16-16-8 อัตราส่วน 50-100 กิโลกรัมต่อไร่ โดยใส่รองพื้นก่อนทำการปลูกหญ้า หว่านปุ๋ยให้สม่ำเสมอทั่วทั้งแปลงหลังจากที่เกษตรกรระบายน้ำออกและทำเทือกพร้อมที่จะปลูกหญ้า เมื่อหญ้าตั้งตัวเกษตรกรควรใส่ปุ๋ยไนโตรเจนหลังจากให้น้ำทุกครั้งเพื่อเร่งการเจริญเติบโต นอกจากนี้ในการตัดหญ้าแต่ละครั้งเกษตรกรก็ควรใส่ปุ๋ยไนโตรเจนทุกครั้ง

•การกำจัดวัชพืช
ควรทำการกำจัดวัชพืชหลังจากทำการปลูกหญ้าแพงโกล่าประมาณ 30 วัน โดยจะใช้แรงงานคนหรือสารเคมีก็ได้ สารเคมีที่ใช้ คือ สารเคมีที่ใช้ในนาข้าว อัตราส่วน 30 กรัมต่อ น้ำ 20 ลิตร (1 ปีบ) โดยการฉีดพ่นให้ทั่วแปลง

กลับสู่หน้าหลัก พืชผัก พืชสมุนไพร